Onderzoek: kinderopvang heeft positief effect op ontwikkeling
Wat zijn de effecten van het kinderdagverblijf en de gastouderopvang op de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen? Daarover brengt een onderzoek van Ruben Fukkink duidelijkheid.
Maakt het voor de sociaal-emotionele ontwikkeling van een kind uit of hij of zij naar een kinderdagverblijf of gastouder gaat? En zijn kwetsbare, verlegen kinderen gevoeliger voor hun omgeving dan veerkrachtige, robuuste kinderen? Die twee vragen stonden centraal in het onderzoek.
Uit het onderzoek blijkt dat de kwaliteit van de opvang een klein, maar langdurig effect heeft op de ontwikkeling van kinderen. De sporen ervan zijn zelfs nog zichtbaar als de kinderen 18 zijn.
Fysieke omgeving
‘De kwaliteit van de kinderopvang in Nederland is goed. Het welbevinden van kinderen is ook goed,’ aldus Fukkink. ‘De pedagogische professionals zijn spilfiguren voor de kwaliteit. Wat zij doen, heeft direct effect op de ontwikkeling van de kinderen. Dat heeft ook dit onderzoek weer aangetoond.’
Ook de fysieke omgeving blijkt bij te dragen aan het welbevinden van kinderen. ‘Het kinderdagverblijf is net iets beter uitgerust dan gastouderopvang in eigen huis. De hele inrichting in een kinderdagverblijf is afgestemd op het kind, met voldoende speelhoeken en speelgoed. Dat heeft een klein positief effect op het welbevinden van kinderen.’
Relatie professional-kind
Wat naast interactie met het kind effect heeft op de ontwikkeling, is de relatie tussen de professional en het kind. Fukkink: ‘Die relatie hebben we gemeten met behulp van de vragenlijsten voor de professionals. Hoe meer nabijheid tussen professional en kind wordt ervaren, hoe minder conflicten en hoe zelfstandiger het kind, hoe beter de ontwikkeling is ten opzichte van andere kinderen. Dat effect konden we zelfs meten tot aan groep 1 van de basisschool. We zien een klein verschil in het effect tussen kinderdagverblijven en gastouderopvang, ten gunste van de gastouder. Kinderen bij de gastouderopvang worden als iets socialer beoordeeld. De groepen zijn kleiner, het kind heeft een vaster gezicht en de relatie met de gastouder is vaak hechter. Als de relatie in de gastoudervang goed is, gaat het ook goed met het kind.’
Uit het onderzoek blijkt dat de kinderopvang alle typen kinderen helpt om zich positief te ontwikkelen. ‘Opvang bij de gastouder heeft zelfs nog een iets groter positief effect op de ontwikkeling van kwetsbare kinderen dan in het kinderdagverblijf’, aldus Fukkink.